چگونه ساختمان را در برابر زلزله مقاوم کنیم

در اتاق یا پذیرایی خود نشسته اید که به یکباره ساختمان شروع به لرزش می کند. این لرزه ها اگر شدید باشند مجال حرکت برای رفتن به یک نقطه ایمن را از شما می گیرند. باید قبل از این که زلزله شما را غافلگیر کند به فکر باشید و ساختمان خود را ایمن کنید.

متاسفانه کشور ما بسیار زلزله خیز است و در سال 1396 حدود 17 هزار بار لرزیده است. این بیشترین میزان زمین لرزه در طول یک سال در ایران بوده است. با توجه به آمارها، خسارات زلزله بیشتر متوجه خانه هایی می شود که از ایمنی کاملی برخوردار نیستند.

این که چگونه ساختمان را در برابر زلزله مقاوم کنیم می تواند به ما در جلوگیری از تلفات جانی و خسارات مالی کمک کند. در این مطلب چگونه ساختمان را در برابر زلزله مقاوم کنیم می پردازیم و روش های مقاوم سازی ساختمان در زلزله قبل و بعد ساخت را بیان می کنیم.

نقاط حساس ساختمان در برابر زلزله

معمولا در لرزش های زلزله تمام ساختمان به لرزه می افتد. با این حال باید بدانید که کدام نقاط ساختمان حساس تر از بقیه هستند. معمولا نقاطی مثل پله ها بیشتر در معرض ریزش قرار می گیرد. همچنین سقف و دیوار های کم عرض نیز در خطر ریزش هستند. با این حال اگر لرزه ا به حدی قوی باشد که ساختمان نتواند تاب بیاورد دیوارهای اصلی و سقف نیز امکان دارد فرو بریزد.

در صنعت ساختمان و قوانین ساخت و بازسازی آن بیشتر به نقاطی که در بالا گفته شد، توجه می شود. مثلا ستون ها و دیوارهای اصلی باید کاملا مقاوم سازی شوند. سقف باید تا حد زیادی قوی باشد که در لرزش های شدید نیز تاب بیاورد.

در زمان زلزله معمولا ریزش آوار از سقف بیشتر نسبت به سایر ریزش ها تلفات ایجاد می کند. از نقاط حساس ساختمان پی آن است که اگر به درستی اجرا نشده باشد باعث ریزش کل ساختمان می شود. اصول مهندسی باید در تک تک ساختمان ها رعایت گردد تا مشکلی مثل متروپل به وقع نپیوندد. در ادامه روش ها و سیستم های مقاوم در برابر زلزله را می خوانید.

مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

در بالا با نقاط حساس ساختمان آشنا شدیم. این نکته را باید یادآور شد که ساختمان های قدیمی به صورت علمی ساخته نشده است و بیشتر با تجربه احداث شده، کما این که این ساختمان ها به هیچ وجه ایمن نیستند. برای آن که این ساختمان ها را مقاوم کنیم بهترین روش تخریب آن و ساخت یک ساختمان جدید است.

برخی از ساختمان ها نیز بسیار مهندسی شده احداث شده اند اما عمر زیادی دارند. این ساختمان ها که اکثرا در شهرها هستند به دلیل فرسودگی برخی نقاط حساس ممکن است در زلزله توان مقاومتی خوبی نداشته باشند. به طور کی همه ساختمان ها در برابر زلزله باید مقاوم شوند تا از خطرات جانی جلوگیری کنیم. در زیر به چند راهکار برای مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله می پردازیم.

مقاوم سازی ساختمان در زمان احداث

با یک شرکت معتبر در زمینه ساخت و ساز قرارداد ببندید.

شرکت های ساخت و ساز زیادی هستند که کار اجرای بنا انجام می دهند اما باید یک شرکت معتبر را پیدا کنید که استانداردهای لازم در مقاومت بنا در برابر زلزله را داشته باشند.

پی ساختمان باید روی یک سطح سفت بنا شود.

مهندس ناظر ساختمان باید نظارت کامل داشته باشد تا ساختمان روی یک خاک نرم و سطحی احداث نشود.

پی یا فنداسیون ساختمان از نظر مهندسی تایید گردد.

مهندس ساختمان باید اطمینان حاصل کند که این فنداسیون توان بار طبقات را دارد و اگر زلزله ای رخ دهد تا حد بالایی می تواند لرزش ها را تحمل کند.

ستون های ساختمان از استحکام لازم برای تحمل بار تعداد طبقات سازه برخوردار باشد.

معمولا ستون های طبقه اول و همکف از نظر ابعاد و مقاومت باید بسیار قوی تر از ستون های طبقات آخر باشند.

ستون های اصلی ساختمان باید کاملا توسط روش FRP یا ژاکت مقاوم شوند.

روش ژاکت با دو روش ژاکت بتنی و فولادی است. روش FRP نیز به روش استفاده از کامپوزیت می گویند. در روش ژاکت به بدنه ستون ژاکتی از جنس بتن یا فولاد با استفاده از روش های خاص می پوشانند تا قوی شود. در روش FRP دور ستون را با الیاف های کامپوزیت FRP می پوشانند تا این ستون ها بصورت انفجاری ریزش نکنند. با این روش حالت شکل پذیری ستون ها عوض شده و از حالت گسیختگی به خمشی تغییر می کند که بسیار به مقاومت آن کمک می کند.

مقاوم سازی سقف ها با روش دال

دال ها معمولا محافظ هایی هستند که در زیر سقف نصب شده و اجازه ریزش آن را نمی دهند. این دال ها به صورت بتنی، فولادی و کامپوزیت FRP هستند که مثل نصب شدن روی ستون عمل کرده و مانع از تاثیرگذاری زلزله بر آن می شوند.

مقاوم سازی دیوارهای ساختمان

دیوارها را در یک ساختمان نیز می توان به روش ژاکت و FRP ایزوله و مقاوم کرد. این روش می تواند به میزان زیادی روی مقاومت دیوارها در برابر زلزله تاثیر بگذارد.

مقاوم سازی ساختمان در زمان بازسازی

با یک شرکت معتبر در زمینه بازسازی قرارداد ببندید

این شرکت باید استانداردهای لازم در زمینه بازسازی را داشته باشد و ساختمان شما را علاوه بر بازسازی در برابر زلزله نیز مقاوم کند.

به قسمت های آسیب دیده ساختمان باید بیشتر توجه شود.

اگر قسمت های آسیب دیده ساختمان جز نقاط حساس باشد باید بسیار مقاوم شوند. این بخش های چه در دیوار یا سقف یا ستون باشد با روش ژاکت و FRP قابل ترمیم و بازسازی است. همچنین قسمت های آسیب دیده باید از مصالح ساختمانی جدید با طول عمر بیشتر جایگزین شود تا مقاومت آن بیشتر گردد.

ایجاد دیوارهای مقاومتی جدید

معمولا معماری گذشته بر مبنای تحمل بار بر روی دیوار بوده است که در برخی نقاط خانه خطر ریزش بخاطر تحمل فشار زیاد وجود دارد. در چنین شرایطی بهتر است تا دیوارهای جدیدی با مقاومت بالا در ساختمان احداث شده و دیوارهای ناکارآمد تخریب گردد.

اضافه کردن بادبند به ساختمان

بادبند که یک سازه مقاومتی فولادی برای کمک به ستون و دیوارها در نگه داشتن بار سقف است می تواند تا حد زیادی جلوی ریزش آن را در هنگام زلزله بگیرد.

ایمنی وسایل خانه در برابر زلزله

بعد از مقاوم سازی ساختمان برخی نقاط خانه مثل کمدها، وسایل تزئینی که به سقف نصب می شود مثلا لوستر. تمامی این وسایل باید کاملا محکم در محل خود قرار بگیرد تا در زمان زلزله پرت نشود.

مناسب ترین پی برای مقاوم سازی ساختمان در مقابل زلزله کدام است

برای آن که بتوانیم یک ساختمان مقاوم داشته باشیم بهتر است به پی آن کاملا توجه کنیم. اگر شما مالک هستید باید یک مهندس خبره در این زمینه برای ساخت ساختمان خود پیدا کنید. اگر مهندس ساختمان هستید حتما می دانید که چقدر خاک را باید بکنید تا به سطح سفت زمین برسید.

قرار دادن پی روی این سطح می تواند تا حد زیادی از ریزش ساختمان در زلزله ها جلوگیری کند. همچنین ساخت یک پی مقاوم با توجه به مصالح با کیفیت و طراحی فوق العاده می تواند به ایمنی ساختمان بسیار کمک کند.

مصالح مقاوم در برابر زلزله

از آنجایی که ایران بسیار زلزله خیز است باید مصالح ساختمانی باکیفیتی برای ساخت بنای خود انتخاب کنیم. این مصالح باید توان مقاومت در برابر زلزله را داشته باشند. در علم مهندسی ساختمان که در عصر حاضر پیشرفت های زیادی کرده، طراحی یک ساختمان اولین چیزی است که باید به آن توجه شود.

در واقع اگر یک طراحی خوب از ساختمان داشته باشیم که تمامی المان های استاندارد را رعایت کرده باشد قطعا ساختمان ایمنی خواهیم داشت. المان های استاندارد ساختمان در برابر زلزله شامل بخش های اصلی ساختمان نظیر دیوارها، ستون ها و سقف است. حال آن که این نقاط باید از مصالح باکیفیت و خوبی ساخته شود.

بتن تقویت شده یا همان بتون آرمه یک ماده ترکیبی از بتن و میلگرد است که خاصیت مقاومتی بسیار بالایی دارد. این بتن باید در کنار سایر مصالح در ساختمان استفاده شود تا بتوان گفت ساختمان ما مقاوم است. استفاده از بلوک های هوادار که داخل شان خالی است و وزن خیلی کمی دارد باعث می شود تا وزن زیادی روی دیوارها و ستون های ساختمان نباشد.

بلوک هوادار، بلوک سبک یا فرم و یونولیت از دیگر مواردی است که به سبکی ساختمان کمک می کند. هر چه وزن یک ساختمان کم باشد در لرزش ها کمتر آسیب دیده و باعث ریزی می شود. در ساختمان های قدیمی متاسفانه عرض دیوارها بسیار زیاد بود حال آن که به ندرت ستونی در آن قرار داد.

این دیوارها با یک لرزه کوچک فروریخته و سقف نیز که از مصالح نامرغوب تهیه شده بود، وزن بالایی داشته خسارات جبران ناپذیری به خانواده ها می زد.

البته در ساختمان های بزرگ و بلند، در حال حاضر از بلبرینگ های ساختمانی استفاده می کنند. این بلبرینگ ها در نقاط اصلی ساختمان نصب شده و باعث می شود تا کل ساختمان از پی جدا باشد. در ژاپن و چین از چنین تکنولوژی ای استفاده می کنند که خسارات زلزله را کاهش داده اند.

یادگیری نقاط امن ساختمان

برای در امان ماندن در زلزله، بهتر است به خود و کودکان تان نقاط امن را یاد بدهید. مثلا چارپوب در یا زیر میز و داخل کمدها، نقاطی هستند که در اولین لرزش باید به آنها مراجعه کنید. این کار می تواند تا حد امکان جلوی خسارت جانی را در زلزله ها بگیرد.

کلام آخر

به خاطر صدمات زیادی که زلزله بر مردم کشور ما وارد کرده است نظام مهندسی ایران در زمینه ساخت و سازها بسیار سخت گیر هستند. دلیل این امر اتفاقات چند سال اخیر است. یکی از هولناک ترین زلزل ها، زلزله منجیل می باشد که کشته های زیادی داشت.

با این حال هر ساله در کشور ما زلزله رخ می دهد. برای کاهش این مشکلات باید در ساخت و بازسازی خانه خود نکات ایمنی در برابر زلزله را رعایت کنیم. به این منظور بهتر است یک شرکت با تجربه که استانداردهای لازم در مقاومت ساختمان را رعایت می کنند برای بازسازی و ساخت خانه خود انتخاب نماییم.

بهترین شرکت بازسازی که از مرغوب ترین مصالح در بازسازی استفاده می کنند شرکت بازسازی میچینم است. این شرکت با 7 سال تجربه در زمینه بازسازی خانه قدیمی، تعمیرات ساختمان و بازسازی ویلا می تواند به شما در ساخت و بازسازی خانه کمک کند. متخصصین مجرب در این شرکت همیشه در تلاش اند تا خانه ای کاملا مقاوم و زیبا را برای مشتریان بسازند. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

مقالات مشابه :

مقاوم سازی ساختمان چگونه است

چگونه از نشست ساختمان جلوگیری کنیم